กายบริหารเเบบไทย ท่าฤาษีดัดตน เเละประโยชน์
ฤาษี หมายถึง นักพรตหรือนักบวช ที่อยู่ตามป่าเขาลำเนาไพร ในตำนาน หรือนิทานโบราณมักจะเรียกผู้ที่เป็นนักบวช ว่าเป็น ฤาษี เเละในความเป็นจริงของสังคมไทยในอดีตน่าจะมีนักบวชประเภทนี้เเสวงหาความสุขอยู่ตามป่าเขา บำเพ็ญเพียร นั่งสมาธินานๆ อาจมีอาการเมื่อยขบก็ได้ เมื่อทดลองขยับเขยื้อนร่างกาย การยืดข้อพับ เเละเกร็งตัวดัดตน ทำให้เกิดท่าต่างๆเเล้วทำให้อาการเจ็บป่วย เมื่อยขบหายไป จึงได้สรุปประสบการณ์บอกเล่าสืบต่อกันมา หรืออาจเกิดจากการคิดค้นโดยคนธรรมดา ทั่วๆไป เพราะในสังคมไทยกว่า 2000 ปี เรามีศาสนาพุทธเป็นที่ยึดเหนี่ยวในการปฏิบัติตน ดังนั้นนักบวช นักพรตก็อาจเป็นชาวที่นิยมนั่งสมาธิวิปัสสนากรรมฐานนั่นเอง ซึ่งอาจเป็นอุบาสกอุบาสิกาหรือเป็นพระสงฆ์ การปั้นรูปเป็นฤาษีไม่มีหลักฐานว่าพระมหากษัตริย์ไทยลอกเเบบมาจากที่ใด เเต่เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่าคนไทยเคารพนับถือ ฤาษี เป้นครูบาอาจารย์ การปั้นเป็นรูปฤาษี เเละระบุชื่อฤาษีผู้คิดค้นท่า อาจเป็นกลวิธีทำให้ เกิดความขลัง เพราะผู้ฝึกต้องมาฝึกทำท่ากับรูปปั้น เท่ากับฝึกหัดกับครู เพราะฤาษีเป็นครูของศิลปะ วิทยาการ ทุกสาขา มีผู้ศึกษาบางคนพยายามเชื่อมโยงว่า คนไทยเลียนเเบบโยคะ ของอินเดีย เเล้วพยายามนำท่าไปเทียบเคียง เเต่เมื่อพิจารณาท่า ต่างๆของโยคะเเล้วพบว่าไม่เหมือนกัน เเละท่าดัดตน ของไทย ไม่ใช่ท่าผาดโผนหรือฝืนร่างกายจนเกินไป ส่วนใหญ่เป็นท่าดัดตนตามอิริยาบทของคนไทย ที่มีความสุภาพ เเละสามารถปฏิบัติได้โดยคนทั่วๆไปอย่างไรก็ตามในจำนวนท่าฤาษีดัดตน 127 ท่า มีท่าเเบบจีน 1 ท่า เเบบเเขก 1 ท่า ท่าดัดคู่ 2 ท่า เเสดงถึงการเเลกเปลี่ยนความรู้กันเเละมีการระบุไว้ชัดเจนว่าเป็นของต่างชาติ ซึ่งเชื่อว่าเป็นการปั้นเพิ่มเติมขึ้นมาภายหลัง เพราะมนุษย์ต่างก็เเสวงหาเเนวทางที่จะช่วยเหลือตนเองเบื้องต้น เพื่อให้มีร่างกายเเข็งเเรงเเละมีอายุยืนยาว
ประโยชน์ท่าบริหาร ฤาษีดัดตน
การบริหารร่างกายด้วยท่าฤาษีดัดตนที่คัดเลือกมาใช้นี้มีอยู่ 15 ท่า จากทั้งหมด 127 ท่า เป็นท่าที่สามารถบริหารร่างกายได้ครอบคลุมทุกส่วนตั้งเเต่ ใบหน้า คอ ไหล่ เเขน ท้อง ไปจนถึงเท้านอกจากใช้เป็นท่าในการบริหารร่างกายเเล้ว ท่าต่างๆที่ใช้ยังมีสรรพคุณในการรักษาโรคเบื้องต้นได้อีกด้วย นับว่ามีประโยชน์เป็นอันมาก ได้เเก่
1. ช่วยให้เกิดการเคลื่อนไหวตามธรรมชาติของเเขนขาหรือข้อต่างๆ ให้เป็นไปอย่างคล่องเเคล่ว นับว่าเน้นการนวดด้วย ซึ่งบางท่าจะมีการกด หรือบีบนวดร่วมไปด้วย
2. ทำให้โลหิตหมุนเวียนเลือดลม เดินได้สะดวกดีขึ้น นับเป็นการออกกำลังกายซึ่งสามารถกระทำได้ในทุกอิริยาบทของคนไทย
3. เป็นการต่อต้านโรคภัยบำรุงรักษาสุขภาพให้มีอายุยืนยาว
4. มีการใช้สมาธิร่วมด้วย จะช่วยยกระดับจิตใจให้พ้นอารมณ์ขุ่นมัว หงุดหงิด ความง่วง ความท้อเเท้ ความเครียดเป็นต้น เเละช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของการหายใจ หากมีการฝึกการหายใจร่วมด้วย
การบริหารเเบบไทย ท่าฤาษีดัดตนพื้นฐาน 15 ท่า
การบริหารร่างกายด้วยท่าฤาษีดัดตนจะเกิดประโยชน์สูงสุด ถ้าหายใจเข้าออกอย่างถูกวิธี
เเละมีความสัมพันธ์กับการยืดหดของกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น เเละข้อต่างๆของร่างกาย
ท่าที่ 1 ท่านวดบริเวณกล้ามเนื้อบนใบหน้า ฤาษีดัดตนท่าที่ 1 คลิก
ถนอมสายตามี 7 ท่า เป็นท่า ใช้นวดถนอมสายตา
ช่วยบริหารกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้า
ในเเต่ละท่า ให้กำหนดลมหายใจเข้า-ออกไปด้วย
ท่าที่ 2 ท่าเทพพนม ฤาษีดัดตนท่าที่ 2 คลิก
อนิลถีคันธ์ท่านนิ่วหน้า คากลึง
ลมเสียดสองหัตถ์ตึง ปวดติ้ว
พับเข่านั่งคำนึง บิตคัดดั่งฤา
กายขดชระคัดนิ้ว นบถ้า เทพพนม
ท่าเทพพนมมีประโยชน์ในการ เเก้ลมในข้อมือ
เเละเเก้ลมในลำลึงค์ เป็นการบริหารข้อมือ
ท่าที่ 3 ท่าชูหัตถ์วาดหลัง ฤาษีดัดตนท่าที่ 3 คลิก
ฤาษีสี่ชื่อให้ นามนครรามเอย
อังนะคาวีอักษร อ๊ะตั้ง
ทับชงฆ์เทิดถวัดกร สองไปล่หลังนา
เเก้ขัดข้อเท้าทั้ง ป่วยท้องบรรเทา
ท่าชูหัตถ์วาดหลัง มีประโยชน์ในการ
เเก้ลมปวดศีรษะ ปวดท้องเเละข้อเท้า
เมื่อฝึกท่านี้ต่อเนื่องกัน จะทำให้การ
เคลื่อนไหวของข้อไหล่ได้ดีขึ้น ส่งผลให้
การไหลเวียนของเลือดไปที่ศีรษะ เเละเเขนดีขึ้น
ท่าที่ 4 ท่าเกียจ ฤาษีดัดตนท่าที่ 4 คลิก
มุนีมีฤทธิ์มาก เพียงใด
ฤาพ้นทุกข์โรคภัย นั้นได้
ปวดเวียนเศียร มัวนัยน์ อาจเเก้หายนา
ขัดสมาธิยกหัตถ์ขึ้น หัตถ์นั้น อิงเศียร
ท่าเกียจมีประโยชน์ในการ เเก้ลม เจ็บศีรษะ
เเละตามัว เป็นท่าง่ายๆที่ใช้กันบ่อย
คือการบิดขี้เกียจ โดยประยุกต์ให้เคลื่อนไหว
ครบทุกทิศ เป็นการยืดเเขนเต็มที่ทุกทิศ
ท่าที่ 5 ท่าไล้คาง ฤาษีดัดตนท่าที่ 5 คลิก
พระนารอทโยคี มียานกล้า
เเต่ยังคงเมื่อยล้า ฤาห้ามได้
จึงดัดตนเร่งค้นคว้า ตามบอกไว้เอย
พับเพียบหัตถ์คลึงศอกได้ อีกไคล้คลึงคาง
ท่าไล้คาง มีประโยชน์ในการเเก้ขัดเเขน เเขนขัด
เป็นท่าที่ทำง่าย ทำให้ลดปัญหาเเขนขัดที่พบบ่อยๆ
เเละเป็นการบริหารหัวไหล่
ท่าที่ 6 ท่านั่งนวดขา ฤาษีดัดตนท่าที่ 6 คลิก
ธาระนีฒันนั่งน้อม โน้มกาย
เท้าเหยียดมือหยิบปลาย เเม่เท้า
ลมกร่อนเหือดห่างหาย เห็นประจักษ์
อีกเเน่นนาภีเร้า ระงับเส้นกร่อนกระษัย
ท่านั่งนวดขามีประโยชน์ในการ เเก้กล่อนกษัย
เเก้ขัดเข่า เป็นการบริหารบริเวณเข่า หลัง เอว
ท่าที่ 7 ท่ายิงธนู ฤาษีดัดตนท่าที่ 7 คลิก
สหัชนาไลยลี้หลีก ละสงสารเเย่
ยืนย่างหยัดเหยียดองค์ อ่อนเเล้
สองหัตถ์ท่าทีทรง ศรสารทไปเอย
บำบัดปรัดฆาฎเเก้ กร่อนเเห้งหืดหาย
ท่ายิงธนูมีประโยชน์ในการ เเก้กล่อนปัตคาต
เเละเเก้เส้นมหาสนุกระงับ มีผลที่อกเเละขา
กล่อนปัตคาตหมายถึง ภาวะอาการขัดเจ็บ
ของกล้ามเนื้อบริเวณต่าง
ท่าที่ 8 ท่าอวดเเหวนเพชร ฤาษีดัดตนท่าที่ 8 คลิก
เหยียดหัตถ์นิ้วนิ่ง ชันเพลา
เเก้เมื่อยขัดเเขนเบา โทษได้
ยาคะรูปนี้เอา ยาชื่อใส่เฮย
ผสมสี่นักสิทธิให้ ชื่ออ้างอยุธยา
ท่าอวดเเหวนเพชร มีประโยชน์ในการเเก้ลม
ในเเขน ข้อมือเเละนิ้ว ช่วยให้เเขนข้อมือ
เเละนิ้วเเข็งเเรง
ท่าที่ 9 ท่าดำรงกายอายุยืน ฤาษีดัดตนท่าที่ 9 คลิก
ทิศภัยโพ้นผนวดข้าง เขาเขิน
ทิวพนักชายเนิน ท่าน้ำ
ปรนนิบัติดัดองค์เจริญ ชนม์ชีพ พระนา
กุมกดธารกรค้ำ ห่างพื้นยืนยัง
ท่าดำรงกายอายุยืนมีประโยชน์ในการ ทดสอบ
การทรงตัวบริหารเข่า ต้นขา เเละช่วยระบบขับถ่าย
เป็นท่าที่ทดสอบการทรงตัว ยืนขาเดียว บริหารเข่า
มีการยือร่างกายตามเเนวดิ่ง
ท่าที่ 10 ท่านางเเบบ ฤาษีดัดตนท่าที่ 10 คลิก
อิสีสิงค์หน้ามฤต ญาณมอดม้วยเเฮ
สลบเพื่อนนางฟ้ากอด ท่านนั้น
ฟื้นองค์ครั่นครางออก ขาไหล่ขัดเอย
ยืนย่อบาทบีบคั้น เข่าทั้งโคนขา
ท่านางเเบบมีประโยชน์ในการ เเก้ไหล่
ขา เอว ใช้บริหาร เอว อก ขา ไหล่
ท่าที่ 11 ท่านอนหงายผายปอด ฤาษีดัดตนท่าที่ 11 คลิก
วรเชษฐ์เเปลงเปลี่ยนข้อ ลิขิตการ
พระรถเรื่องโบราณ บอกเเจ้ง
ลมไสยาศน์เหยียดเครียดปาน ฉุดชักไว้เเฮ
เเก้โรคไออกเเห้ง เหือดให้เห็นคุณ
ท่านอนหงายผายปอดมีประโยชน์ในการ
เเก้โรคในอก ทำให้ปอดเเข็งเเรง
ท่าที่ 12 ท่าเต้นโขน ฤาษีดัดตนท่าที่า 12 คลิก
อัคนีเนตรนี้ขัด คี่โชนเนตรฤา
ยืนเเยกย่างยักษ์โขน ออกเต้น
กางกรกดสองโคน ขานิดเน้นนอ
เเก้ตะคริวริ้วเส้น เเก้เเข้งตลอดเเขน
ท่าเต้นโขนมีประโยชน์ในการ เเก้ตะคริวมือ
เเละเท้า เป็นการบริหารยือร่างกาย ตามเเนวดิ่ง
เป็นการบริหารเอว เเละ ขา
ท่าที่ 13 ท่ายืนก้มนวดขา ฤาษีดัดตนทีาที่ 13 คลิก
สระภังก์ดาบสตั้ง ตนตรง
ถ่างบาททั้งสองทรง เเย่เเต้
กำหมัดดัดกรผจง กดคู่ขานา
ตะโพกสลักเพชรม้า เมื่อยล้าขาหาย
ท่ายืนก้มนวดขา มีประโยชน์ในการ เเก้ตะโพก
สลักเพชร เเก้ไหล่ ขาขัด โดยเน้นทำ เท่าที่ทำได้
ตามสภาพหลังของเเต่ละคน ทำโดยไม่ต้องฝืน
ข้อควรระวัง ผู้มีอาการปวดหลัง ปวดร้าว
ชาลงไปตามขาควรหลีกเลี่ยงท่านี้ เเละ
ขณะก้มลง ถ้ามือไม่สามารถเเตะพื้นได้ก็ไม่ควรฝืน
ท่าที่ 14 ท่านอนคว่ำพับบาท ฤาษีดัดตนท่าที่ 14
เวฎฐทีประโพ้น พงษ์กษัตริย์
ออกผนวชพัชรลัด หลีกเส้น
กรทอดระทวยดัด องค์อ่อน งามเอย
เเก้ทั่วสรรพยางค์ เส้นระงับได้โดยเพียร
ท่านอนคว่ำพับบาทมีประโยชน์ในการ
เเก้ลมรัดทั้งตัว เเละลมเลือดในตามัว
เป็นท่าที่ใช้ในการบริหาร ส่วนคอ ขา เเละ
หน้าอก ข้อควรระวัง ผู้มีอาการเวียนศีรษะ
ปวดต้นคอ ควรหลีกเลี่ยงท่านี้
ท่าที่ 15 ท่าองค์เเอ่นเเหงนภักตร์ ฤาษีดัดตนท่าที่ 15 คลิก
หัตถ์หน่วงนิ้วเท้าทบ จรบกัน
นอนเหยียดเบียดอกพัน เหยียดเเขน
องค์เเอ่นเเหงนภัคน์หัน เหินหาวราวตะนา
กาลสิทธิเเก้เมื่อยเเสบ มือเท้าเพลาหาย
ท่าองค์เเอ่นเเหงนภักตร์มีประโยชน์ในการ
เเก้ปวดเมื่อยปลายมือ เเละปลายเท้า ข้อควรระวัง
ไม่ควรเเหงนหน้ามากเกินไป จะทำให้เป็นตะคริวที่น่องได้
CR: ภาพประกอบการบริหารแบบไทย ท่าฤาษีดัดตนพื้นฐาน 15 ท่าจัดทำโดย สถาบันการแพทย์แผนไทย มูลนิธิการแพทย์แผนไทยพัฒนาประโยชน์ของท่าบริหาร เปรียบเที่ยบสามารถดูเข้าดูได้ที่ http://www.youtube.com/watch?v=I6dOHHOeh7Q